Khmaiis , 20, March 2025 {HMC} Ciidamo hubeysan oo ka tirsan malleeshiyada FANO ayaa qaaday weerar ballaaran oo ay kaga hortageen ciidamada federaalka Itoobiya ee ku sugan gobolka Amxaarada.
Ilo-wareedyo xog-ogaal ah ayaa xaqiijiyey in dagaalka lagu dilay ugu yaraan 355 askari oo ka tirsan Ciidanka Difaaca Qaranka Itoobiya (ENDF), lagana qabsaday magaalooyin istiraatiiji ah iyo hub aad u tiro badan.
Ilo-wareedyadan, oo codsaday in aan la magacaabin sababo la xiriira xasaasiyadda xaaladda, waxay sheegeen in FANO ay hadda gacanta ku hayso goobo muhiim ah oo ku yaalla Gondar Koonfureed, Gojam, iyo Wollo Waqooyi, xilli iska hor-imaadyada u dhexeeya malleeshiyada gobolka iyo ciidamada federaalka ay sii xumaanayaan, xaaladduna ay kasii darayso.
Weerarka ayaa ka bilowday Gondar Koonfureed, halkaas oo dagaalyahannada FANO ay si isku-dubbaridan u weerareen fariisimaha ENDF ee magaalooyinka Ambesame, Wereta, Gasaye, Alem Ber, iyo Addis Zemen. Ilo-wareedyadu waxay xaqiijiyeen in dhammaan magaalooyinkaas ay hadda hoos tagaan maamulka FANO.
Ambesame, oo ah xarunta maamulka degmadiisa, ayaa gabi ahaanba laga saaray ciidanka federaalka, waxaana hadda si buuxda u maamula FANO. Weerarkan ayaa si weyn u wiiqay awoodda ENDF ee gobolka.
Dagaalyahannada FANO sidoo kale waxay la wareegeen Maksegnit, oo qiyaastii 20 km u jirta magaalada Gondar, taasoo sababtay in la go’doomiyo waddada istiraatiijiga ah ee Gondar–Bahir Dar, oo muhiim u ah isku socodka dadweynaha iyo sahayda ciidamada.
Intaa waxaa dheer, wararka ayaa sheegaya in FANO ay weerartay xabsi ku dhow magaalada Gondar, halkaas oo ay ka sii daayeen maxaabiis siyaasadeed, inkastoo tiradooda rasmiga ah aan weli la xaqiijin.
Khasaare xooggan oo dhacay
Dagaalkii ka dhacay Gondar Koonfureed wuxuu sababay:
355 askari oo ENDF ah oo la dilay
155 askari oo dhaawacmay
35 askari oo la qabtay
Hubka ay FANO ka qabsatay ENDF waxaa ka mid ah:
212 qori oo AK-103 ah
6 qori oo Bren ah
1 qori oo SVD snayper ah
81 walxaha qarxa oo ay ku jiraan bambooyin iyo qaraxyo kale
Ilo-wareedyada waxay xaqiijiyeen in hubkan la qabsaday uu si weyn u xoojinayo awoodda FANO, xilli dagaalka uu sii xoogeysanayo.
Dhaqdhaqaaqyada FANO waxay sidoo kale gaareen Gojam Galbeed iyo Gojam Bari, halkaas oo ay la wareegeen ugu yaraan 13 magaalo, oo ay ka mid yihiin: Debre Markos, Adet, Gonj Kolela, Bichena, Debre Work, Sedie, Degotsion, Quiye, Yed Wuha, Amanuel, Dembecha, Mertule Mariam, iyo Rebua Gebeya.
Dagaalladan ayaa sababay khasaare kale oo gaaray ENDF, inkastoo tiradooda rasmiga ah aan la xaqiijin. Goobjoogayaal iyo ilo maxalli ah ayaa soo sheegay dagaallo culus iyo ciidamada federaalka oo dib uga guray magaalooyin dhowr ah.
Hubka laga qabsaday ENDF ee Gojam waxaa ka mid ah:
3 qalab isgaarsiineed oo militari ah
4 qori oo Bren ah
75 qori oo AK-103 ah
1 qori oo snayper ah
Guulaha FANO ee Gojam waxay muujinayaan in kooxda ay ka gudubtay weeraradii goos-gooska ahaa, una guurtay la wareegidda dhul baaxad leh.
FANO oo qabsaday waddo muhiim ah
Gobolka Wollo Waqooyi, dagaalyahannada FANO waxay Talaadadii hore weerar culus ku qaadeen magaalooyinka Wergessa, Mehal Amba, iyo Libso, kuwaasoo ku yaalla waddada istiraatiijiga ah ee Woldia–Dessie.
Sida laga soo xigtay ilo-wareedyada goobta, dagaalku wuxuu sababay iska hor-imaad toos ah oo dhex maray ENDF iyo ciidamada taageersan dowladda, iyadoo ugu dambeyn FANO ay si buuxda ula wareegtay gacan ku haynta waddadan muhiimka ah.
Dagaalkii ka dhacay Debre Markos, FANO waxay sheegtay inay dishay sarkaal sare oo ka tirsan ENDF, oo darajadiisu tahay kolonel, inkastoo aan si madax-bannaan loo xaqiijin magaca sarkaalkaasi.
Dhammaan bangiyada iyo hay’adaha kale ee adeega bulshada ayaa sii wadi doona shaqadooda magaalooyinka ay FANO la wareegtay.
Malleeshiyada FANO, oo ah koox hubeysan oo si xowli ah ugu soo baxaysa siyaasadda gobolka Amxaarada, ayaa door weyn ku yeelatay xaaladda amniga ee sii xumaanaysa.
Xiisadda u dhaxeysa dowladda federaalka iyo kooxaha gobollada ayaa cirka isku sii shareertay tan iyo markii Ra’iisul Wasaare Abiy Ahmed uu isku dayay hirgelinta barnaamij lagu hub-ka-dhigayo xoogagga maxalliga ah, lana mideynayo hay’adaha amniga.
Xukuumadda Itoobiya waxay ku dhawaaqday xaalad degdeg ah bishii Agoosto 2023, taasoo siisay ciidamada federaalka awood ballaaran oo ay ku sameyn karaan xadhig aan sharciyeysneyn iyo xakamaynta warbaahinta—arrimo ay si weyn u dhaliileen kooxaha xuquuqda aadanaha.
Weerarka cusub ee FANO wuxuu muujinayaa isbeddel istiraatiiji ah, iyadoo kooxdu ka gudubtay weerarro goos-goos ah una guurtay dagaallo ballaaran oo la qorsheeyay, kuwaasoo ujeedkoodu yahay la wareegidda deegaanno iyo dagaal toos ah oo ay la galaan ciidamada federaalka.
Ilaa hadda, dowladda Itoobiya wax war ah kama aysan soo saarin dagaalladan. Isgaarsiinta gobollada qaar ee Amxaarada ayaa weli go’an, taasoo adkeyneysa xaqiijinta madaxbannaan ee wararka qaar.
