Sabti 11, Jan 2025 {HMC} Wasiirka Arrimaha Dibadda Turkey Hakan Fidan, ayaa Jimcadii si cad u sheegay in ciidamada Faransiiska aanay wax door ah ku yeelan karin arrimaha Suuriya, isagoo hoosta ka xariiqay in Ankara ay kaliya wadahadal la leedahay Mareykanka.
Tani waxay timid iyadoo Mareykanku isku dayayo inuu ka hortago weerar milatari oo ay Turkigu ku qaado dagaalyahanada Kurdish-ka ee ku sugan waqooyiga Suuriya.
Fidan ayaa ku eedeeyay Faransiiska inuu iska indhatiray walaacyada amni ee Turkiga, isagoo ugu baaqay Paris inay dib u celiso jihaadiyiinta Faransiiska ah ee ku jira xabsiyada Suuriya.
Dalal badan oo caalami ah ayaa isku dayaya inay ka dhaadhiciyaan Turkey, oo ah xubin ka tirsan NATO, inuu ka fogaado kordhinta weerarada ka dhanka ah xoogagga SDF. Kooxdan oo ay hogaamiyaan Kurdish-ka ayaa kaalin muhiim ah ka qaadatay taageeridda Mareykanka si looga adkaado kooxda Daacish sanadkii 2019.
Inkastoo reer Galbeedka ay SDF u arkaan koox muhiim ah oo ka hortagaysa soo laabashada jihaadiyiinta, Turkigu wuxuu u arkaa inay khatar ku tahay amnigiisa qaranka sababo la xiriira xiriirka ay la leeyihiin Xisbiga Shaqaalaha Kurdistan (PKK), oo muddo dheer dagaal kula jiray dowladda Turkiga.
Mar wax laga weydiiyay suurta-galnimada in ciidamo Mareykan ah iyo Faransiis ah la geeyo waqooyiga Suuriya si loo yareeyo xiisadda, Fidan ayaa si cad u sheegay in Faransiisku aanay wax door ah ku lahayn.
“Mareykanku waa dalka kaliya ee aan ka wadahadalno arrimaha Suuriya,” ayuu ku yiri wariyeyaasha isaga oo jooga Istanbul.
“Waddamada isku dayaya inay danahooda ka fuliyaan Suuriya iyagoo isku qarinaya Mareykanka, si dhab ah uma tixgelinno.”
Fidan ayaa sidoo kale ku adkaystay in Turkigu uusan aqbali karin halista kooxaha Kurdish-ka.
“Waxaan sheegay marar badan: ma aqbalayno in khatar noocan ah nagu sii jirto. Haddii aan cid kale tallaabo qaadin, annaga ayaa qaadi doona,” ayuu yiri.
Toddobaadkan, Fidan iyo Madaxweynaha Turkiga Recep Tayyip Erdogan ayaa ku hanjabay inay weerar milatari ku qaadi doonaan Suuriya si ay uga hortagaan kooxda SDF.
Khalaafka Faransiiska iyo Turkiga ee maxaabiista jihaadiyiinta ah
Wasiirka Arrimaha Dibadda Faransiiska, Jean-Noel Barrot, ayaa warbaahinta u sheegay inuu la hadlay Fidan, isagoo u sheegay in Turkiga iyo Faransiiska ay wadaagaan ujeeddo ah “in Suuriya ay noqoto dal xasilloon, madax-bannaan, oo mideysan.”
Si kastaba ha ahaatee, Fidan ayaa Faransiiska ugu baaqay inay mas’uuliyad ka qaataan muwaadiniintooda jihaadiyiinta ah.
“Waxa Faransiiska looga baahan yahay waa inay dib u soo celiyaan muwaadiniintooda, ku xiraan xabsiyada dalkooda, oo maxkamad ku soo taagaan,” ayuu yiri.
Wuxuu ku eedeeyay Faransiiska inay ku qaldan yihiin ku tiirsanaanta kooxaha Kurdish-ka, sida YPG, oo ah laf-dhabarta SDF, si ay u hayaan maxaabiista jihaadiyiinta ah.
“Waxay ku qaldan yihiin inay taageero ka helaan koox argagixiso ah iyagoo u adeegsanaya sidii xabsiyo dibadda ah.”
Fidan ayaa ku adkaystay in Turkiga uu doonayo keliya inuu xasillooni ka sameeyo Suuriya, balse reer Galbeedka ay danahooda ka hormariyaan walaacyada Turkiga.
“Mar walba waxay soo bandhigaan waxyaabaha iyaga danahooda u ah, mana qaadaan wax tallaabo ah oo ku saabsan walaacyadeena,” ayuu yiri.
Barrot ayaa dhinaciisa sheegay in jihaadiyiinta ajnabiga ah “lagu sii hayo halka ay dambiyada ka galeen,” oo ay hoos joogaan ilaalinta Kurdish-ka.
Wuxuu intaas ku daray in Faransiisku isku dayi doono inuu dib u soo celiyo carruurta muwaadiniintooda ee ku lug yeeshay dagaalyahannada jihaadiyiinta ah.
Bishii hore, Fidan ayaa ku dhaleeceeyay reer Galbeedka inay taageero siinayaan SDF kaliya si ay uga hortagaan in jihaadiyiintooda u dhashay aysan dib ugu soo noqon dalalkooda, taas oo uu ku tilmaamay siyaasad ku saleysan dano gaar ah.
