Isniin 30, Dec 2024 {HMC} Kadib markii uu si weyn hoos ugu dhacay saameynta Faransiiska ee Qaaradda Afrika, iyadoo Faransiisku lumiyay awooddiisa dalal badan oo ku yaalla Geeska iyo galbeedka Afrika, Paris ayaa dadaal ugu jirta sidii ay u soo celin lahayd saameyntii hore iyo sidii ay u ilaalin lahayd waxa ay ka haysato.
Sida ay sheegayaan qaar ka mid ah khubarada iyo dabagalayaasha xaaladaha siyaasadeed ee Afrika, hadalladii madaxweynaha Faransiiska Emmanuel Macron iyo hawlgallada ciidamada Faransiiska ee qaaradda ayaa kiciyay su’aalo iyo sharaxaadyo badan oo ku saabsan qorshayaasha Paris ee soo celinta saameyntii ay lumisay ee Afrika.
Hoos u dhaca saameynta Faransiiska ee Afrika
Kadib guul darradii weynayd ee Faransiiska, iyadoo ay lumisay saameyntii ay ku lahayd dalalka Saaxil (Mali, Niger, iyo Burkina Faso) iyo Jamhuuriyadda Afrika Dhexe, Faransiiska ayaa dhawaan ka mid noqday dalalka kale ee aan ka jirin saameyn xoog leh, sida Chad iyo Senegal, kuwaasoo ku dhawaaqay dhammaadkii Noofambar ee 2023 inay joojiyeen joogitaanka milatariga Faransiiska iyo heshiisyadii iskaashiga difaaca ee jiray.
Tallaabooyinkaas ayaa ku waajibiyay ciidamada Faransiiska inay ka baxaan dalalkaas.
Qorshaha Soo Celinta Saameynta Faransiiska ee Afrika
Sida uu sheegay Maxamed Cali Gabaani, khabiir ku xeeldheer arrimaha Afrika, hadalladii uu sheegay Macron iyo dhaqdhaqaaqyada ciidamada Faransiiska ee qaaradda waxay muujinayaan qorshe cad oo Faransiisku uu doonayo inuu ku soo celiyo saameyntiisa, gaar ahaan laga bilaabo xeebaha Badda Cas iyo Geeska Afrika, iyadoo la tixgelinayo kororka saameynta Turkiye ee gobolka.
Faransiisku wuxuu u arkaa Jabuuti inay tahay “xisaabtiisa xoogga ugu weyn” ee Afrika, sidaas darteed waxay noqon doontaa saldhigga ciidamada Faransiiska ee ka hawlgelaya dalalka deriska ah, si ay ugu soo celiyaan awoodda badda Cas.
Jabuuti: Xarunta Guud ee Faransiiska
Jabuuti, oo ah saldhigga ugu weyn Faransiiska ee Afrika, ayaa loo arkaa inay muhiimad weyn u leedahay qorshaha Faransiiska.
Faransiisku wuxuu sidoo kale heshiis cusub la galay Jabuuti oo lagu kordhinayo iskaashiga milatariga ee 10 sano kale, iyadoo la kordhinayo awoodda ciidan ee Faransiisku ku leeyihiin Jabuuti, si ay u noqoto xarunta laga bilaabo hawlgallada milatariga Faransiiska ee gobolka.
Faransiisku wuxuu ku raacsan yahay inay Jabuuti noqon doonto xarunta ugu muhiimsan ee ka hawlgelaysa dalalka kale ee ku yaalla Geeska Afrika.
Faransiisku wuxuu ku lug leeyahay xaaladaha gudaha ee Afrika
Intaas waxaa dheer, Faransiisku wuxuu si qarsoodi ah uga shaqeynayaa kordhinta saameyntiisa gudaha dalalka Afrika, gaar ahaan Jamhuuriyadda Afrikada Dhexe, halkaas oo uu si cad uga taageerayo mucaaradka dalka iyo sidoo kale in la abuuro xaalad khilaaf, si loo saameeyo siyaasadda gudaha ee dalalkaas.
Faransiisku wuxuu qorsheynayaa inuu ka faa’ideysto mucaaradka gudaha iyo xaaladaha siyaasadeed, si uu dib ugu soo celiyo saameyntiisa.
Turkiye iyo Saameynta Korortay ee Geeska Afrika
Dhinaca kale, saameynta Turkiga ee Geeska Afrika iyo badda Cas ayaa noqotay caqabad weyn oo ku wajahan Faransiiska.
Dalalka ugu muhiimsan Geeska, sida Soomaaliya iyo Itoobiya ayaa ku jira saameyn xooggan oo ka timaadda Turkiye, waxaana jira iskaashi milatari iyo heshiisyo ganacsi oo labadaas dal uu Turkigu la galay.
Tani waxay Faransiisku u arkaan inay tahay khatar weyn, maadaama Soomaaliya ay tahay meel muhiim ah oo ay Faransiisku doonayaan inay saameyn ku yeeshaan.
Macron iyo Itoobiya
Macron wuxuu sidoo kale muujiyey taageeradiisa Itoobiya ee codsigeeda ah inay heli karto marin badeed oo loo aqoonsado inuu yahay “dalab sax ah,” isagoo sidoo kale ballan-qaaday taageero dhaqaale iyo iskaashi milatariga oo dheeri ah.
Sudan iyo Xiisadda Gobolka
Dalka Sudan ayaa sidoo kale ku jira siyaasadda Faransiiska, iyadoo la sheegay in Faransiisku uu si qarsoodi ah ugu taageero kooxaha qaarkood sida “Difaaca Xoogga” ee ay taageerto.
Iskaashigaan ayaa noqon kara qayb ka mid ah dadaalka Faransiiska ee loogu talagalay inuu ka faa’ideysto xaaladda siyaasadeed ee gobolka.
Gabagabadii, dhaq-dhaqaaqyada Faransiiska ee Afrika iyo kororka saameynta dalalka kale sida Turkiga waxay keeni kartaa khilaaf iyo khalalaase waaweyn oo saameyn ku yeelan doona nabadda gobolka.
W/Q: Maxamed Saadig oo ah cilmi-baare ku takhasusay arrimaha Bariga Dhexe iyo Afrika.
