Arbaco 18, DEC 2024 {HMC} Allah u naxariistee waxaa shalay dalka Netherlands ku geeriyooday Sheekh Muuse Nuur Muuse (Sheekh Muuse Cadde) oo ka mid ahaa culumaa’udiinka Soomaaliyeed ee aadka loo yaqanno.
Sheekha ayaa la sheegay in dhaqwaanahan uu xanuunsanayey oo caafimaadkiisu uusan fiicnayn.
Sheekh Maxamed Guriceel wuxuu ka mid yahay culimada qurbaha ku nool, Sheekh Muusena ay aqoonta fiican isu lahaayeen.
“Sheekha inta aan ka aqaanno wuxuu u badnaa inuu dadka u mariyo tafsiirka iyo siirada” ayuu yiri Sheekh Maxamed. Wuxuu intaa ku daray inuu ahaa nin aad uga warqaba dadka oo mar walba dhaqamadooda iyo bii’ada ay ku nool yihiin la socda.
“Waxa lagu xusuusan karo shiikha waxaa ka mid ah wacyi gelinta bulshada, dadka da’da yar iyo kuwa da’da weyn iyo dabaqaadka bulshada oo dhan qof isku xiriiriya ayuu ahaa” ayuu sii raaciyey isagoo ka hadlayey waxa uu ku xusuusan doono.
Sheekh Cabdiraxmaan Mire oo isna culimada aadka u taqaaney Sheekh Muuse Cadde ka mid ah ayaa sheegay in muddo aad u dheer uu yaqaannay, kulammo badanna ay ka wada qayb galeen, “kulammada aan ka wada qayb galnay waxay ahaayeen kuwo lagu weynaynayey nebi Maxamed NNKH” ayuu yiri.
Wuxuu intaa ku daray “wuxuu ahaa nin caalim ah, waayo arag ah, weliba aqoonyahan ah oo aqoontiisu ay aad u sarrayso oo ay gaarsiisan tahay heer jaamacadeed. Wuxuu kaloo ahaa nin aad u yaqaanna taariikhda Islaamka. Wuxu kaloo ahaa nin wakhtigiisa galiyey inuu umadda diinta gaarsiiyo, Gaar ahaan dadka Soomaaliyeedna uu u ilaaliyo dhaxalkoodii diineed ee ay dhaxleen” ayuu yiri Sheekh Cabdiraxmaan oo ka hadlayey waxa Sheekh Muuse Cadde lagu xusuusan karo.
Wuxuu ku tilmaamay qof aftahan ah oo hadalka si fiican u hela. “Wuxuu ahaa nin dadka hadalka deeqsiiya iyo geesi aan xaqa ka baqin. Wuxu kaloo ahaa qof xabiib ah oo weji furan oo qofka la kulma uu ka maqsuudayo cilmigiisa iyo dabeecadiisa, sharafkiisana uu dareemayo ayuu ahaa” ayuu yiri Sheekh Cabdiraxmaan Mire.
Sheekh Muuse Cadde ayaa la filayaa in lagu aaso Soomaaliya sida uu BBC u sheegay Sheekh Aadan Macallin Sugow, Guddoomiyaha golaha sare ee culimada oo Sheekh Muuse ay si gaar ah saaxib u ahaayeen.
“Waxaan qorshaynay in maalinta Jimcaha salaad janaaso ah lagula tukado sheekha dalka Netherlands, ayna ka soo qayb galaan culumada ku nool Yurub, ka dibna dalkii loo qaado Sabtida, Axaddana Xamar laga dajiyo” ayuu yiri Sheekh Aadan oo BBC u warramay.
Wuxuu intaa ku daray in meydka loo sii gudbin doono isla Axadda deegaankii uu sheekhu ku dhashay. “Waxaa meydka la gayn doonaa Muqdisho maalinta Axadda ah, ka dibna marka janaasaada lagu tukado, waxaa loo sii duulin doonaa tuulada ay waalidkiis ku aasan yihiin oo ka tirsan Shabeellaha dhexe, oo ah deegaanka Xujuba Cabdulle ee tuulada Maxaa Siciid ee degmada Cadale, halkaasoo uu ka dardaarmay in lagu aaso” ayuu sii raaciyey Sheekh Aadan.
Dadka Tuuladaas ku aasan waxaa ka mid ah awoowgiis Sheekh Muuse Sheekh Ibraahim, Adeerkiis Sheekh Cali Sheekh Muuse, iyo waalidiinta Sheekh Muuse cadde.
Sheekh Aadan wuxuu sheekh Muuse ku tilmaamay nin wakhtigiisa inta ugu badan ku bixiyey fidinta diinta “muddo 50 sano ka badan ayuu ku hawlanaa fidinta diinta islaamka, wuxuuna kutubta ka akhrin jiray masaajidkii 4ta Jardiino. Sheekhu wuxuu ka baxay iskuulkii Jamaal Cabdi Naasir, wuxuuna tacliinta sare ka qalin jabiyey jaamacadda Al Azhar” ayuu yiri.
Sheekh Muuse oo dhashay 1945 waxaa quraanka soo baray Macallin Maxamed Macallin Axmed Hilowle oo ay walaalo ahaayeen Dr Xuseen Sheekh Axmed (Kadare), wuxuuna kutubta ka daalacday Xaaji Muxudiin Raage Xaayow iyo Sheekh Xuseen Cadde, sida uu sheegay Sheekh aadan Macallin Sugow.