Sabti 7, Dec 2024 {HMC} Kacdoon nabadeed oo dimoqraadiyad doon ah oo lagaga soo horjeeday Madaxweyne Asad sannadkii 2011 ayaa isu beddelay dagaal sokeeye oo baaxad weyn, kaas oo burburiyey waddanka, isla markaana soo jiidatay quwadaha gobolka iyo kuwa adduunka.
In ka badan nus malyuun qof ayaa la dilay 12 milyan ayaa lagu qasbay inay ka cararaan guryahooda, qiyaastii shan milyan oo ka mid ah waa qaxooti ama magan galyo doon dibadda ah.
Ka hor weerarka fallaagada, dagaalku waxa uu u ekaa in si hufan loo soo afjaray ka dib markii ay dawladda Bashaar Al-Asad dib ula wareegtay gacan ku haynta magaalooyinka iyaga oo gacan ka helaya Ruushka, Iiraan iyo kooxaha ay Iiraan taageerto.
Si kastaba ha ahaatee, qeybo badan oo ka mid ah dalka ayaa weli ka maqan gacanta dowladda.
Waxaa ka mid ah meelaha waqooyi iyo bari ee ay maamulaan isbaheysiga Kurdiyiinta ay hogaaminayaan ee kooxaha hubeysan ee uu taageero Mareykanka.
Saldhigga ugu dambeeya ee fallaagada ayaa ah gobollada waqooyi galbeed ee Xalab iyo Idlib, oo xuduud la leh Turkiga, waxaana ku nool in ka badan afar milyan oo qof oo qaar badan oo ka mid ah ay barakaceen.
Waqooyi galbeed waxaa gacanta ku haya kooxda Islaamiyiinta ah ee Hayat Tahrir al-Sham (HTS), laakiin kooxaha fallaagada ah ee Turkigu taageero ee loo yaqaan Ciidanka Qaranka Suuriya (SNA) ayaa sidoo kale gacanta ku haya dhulkaas iyaga oo taageero ka helaya ciidamada Turkiga.
Kooxda Xayat Taxriir al-Sham (HTS), waxaa lagu asaasay magac ka duwan kan oo ahaa Jabhat al-Nusra sanadkii 2011-kii, iyagoo xiriir toosa la leh Al-Qaacida.
Hoggaamiyaha kooxda isku magacaawday Dawladda Islaamiga ah (IS), Abu Bakr al-Baghdadi, ayaa sidoo kale ka qayb qaatay aasaaskooda.
Kooxda waxaa loo arkaa mid ka mid ah kooxaha ugu firfircoon uguna halista badan ee ka dhanka ah Madaxweyne Bashar al-Assad.
Laakiin fikirkooda jihaadiga ayaa ahaa xoogga ugu weyn ee dhaqaajiyay, halkii ay ka ahaan lahaayeen dhaqdhaqaaq kacaanka – waxaana loo arkayay xiligaas in uu khilaafsan yahay isbahaysiga ugu wayn ee falaagada ah ee hoos taga calanka Suuriyada Xorta ah.
Laakiin Sanadkii 2016-kii, hoggamiyaha kooxda Abu Maxamed al-Jawlani, ayaa meel fagaare ah ugu goostay ururka Al-Qaacida,isagoo isaga baxay Jabhadda Al-Nusra, wuxuuna asaasay urur cusub oo magaciisa la yiraahdo Xayaat Taxriir al-Sham. Dhowr urur oo la mida ayaa la midoobay sanado ka dib.
HTS waxa ay awoodeeda ku xoojisay gobolada Idlib iyo Xalab iyaga oo burburiyay kooxaha ka soo horjeeda, oo ay ku jiraan al-Qaacida iyo unugyada kooxda Dawladda Islaamka (IS), waxayna dhisteen waxa loogu yeero Dowladda Badbaadinta Suuriya si ay u maamusho dhulkaas.
Hadafka ugu dambeeya ee HTS waa in la rido Asad oo la dhiso nooc ka mid ah maamulka Islaamka.
Laakin waxa ay muujisay calaamad yar oo ah in ay isku dayayso in ay dib u soo celiso colaada si weyn oo ay u cusboonaysiiso caqabadeeda ku wajahan xukunka Assad ilaa hadda.
Hogaamiyaha kooxda, Abu Mohammed al-Jawlaani ayaa wareysi uu siiyay CNN ku xaqiijiyay in fallaagada ay doonayaan inay afgambiyaan nidaamka Asad.
XIGASHO BBC
